เสวนา โครงการการจัดทำเส้นทางท่องเที่ยวเชิงเกษตรสืบสานโครงการพระราชดำริ
วันอังคารที่ 25 ก.พ. 2557
ณ ห้องประชุมเล็ก คณะเทคโนโลยีการเกษตร มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี
9.30 น. - อ.จุฑามาศ กล่าวเปิดต้อนรับผู้เข้าร่วมเสวนาและประวัติความเป็นมาและความสำคัญของโครงการ เส้นทางที่สืบสานโครงการพระราชดำริ ซึ่งไม่จำเป็นต้องเกี่ยวข้องกับโครงการพระราชดำริโดยตรงแต่ขอให้มีคอนเซ็ปต์เกี่ยวกับเศรษฐกิจพอเพียงก็ได้ เช่น กลุ่มสัจจะออมทรัพย์ ของกลุ่มน้ำตาล ที่บางจาน ซึ่งถ้าต้องการให้มีการต่อเนื่องและยั่งยืนจึงควรมีการประชาสัมพันธ์อย่างต่อเนื่องสม่ำเสมอ ซึ่งในแต่ละแหล่งผลิตจึงควรได้มีโอกาสความรู้จักกันในแต่ละแหล่งสถานที่ และได้แนะนำผู้เข้าร่วมโครงการทุกท่าน
9.40 – อ.อัตภาพ นำเสนอโครงการ
1. กลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิตน้ำตาลมะพร้าว ต.บางครก อ.บ้านแหลม จ.เพชรบุรี ผลิตน้ำตาลจากมะพร้าวเป็นหลัก มีโรงงาน จำจัดหน่าย และแหล่งกิจกรรม
2. ฟาร์มทะเลตัวอย่างตามพระราชดำริของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ฯ ต.บางแก้ว อ.บ้านแหลม จ.เพชรบุรี
3. กลุ่มแปรรูปผลิตภัณฑ์ทางการเกษตร (ขนุนและกล้วย) ในโครงการตามพระราชประสงค์ดอนขุนห้วย
4.กลุ่มผลิตสมุนไพรในโครงการตามพระราชประสงค์ดอนขุนห้วย ต.ดอนขุนห้วย
5. โครงการสวนสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ต.สามพระยา อ.ชะอำ
6. ไร่สุภาวดี ไร่นาสวนผสม เกษตรกรแห่งชาติปี 2548 ต.บางเค็ม อ.เขาย้อย
7. กลุ่มผลิตข้าวอินทรีย์ คุณไพโรจน์ เกษตรกรแห่งชาติปี 2555 พ่วงทอง ต.บางเค็ม อ.เขาย้อย
8. กลุ่มหัตถกรรมไม้ตาล ต.หนองปรง อ.เขาย้อย
ตัวอย่างเส้นทางการท่องเที่ยว
เส้นที่ 1 ทิศตะวันออก ข้าวอินทรีย์ไรซ์เบอร์รี่ – ไร่สุภาวดี – น้ำตาลมะพร้าวบางครก – โครงการฟาร์มทะเลตัวอย่าง
เส้นที่ 2 ทิศตะวันตก กลุ่มไม้ตาล – แปรรูปดอนขุนห้วย – สวนสมเด็จ
9.50-อ.มธุรส เริ่มการบรรยาย การเป็นเจ้าบ้านเพื่อการส่งเสริมการท่องเที่ยว จากข้อสังเกต
1. ควรมองแหล่งท่องเที่ยวโดยรอบ ๆ แหล่งด้วย เช่น ไร่สุภาวดี ส่วนกระจายรอบ ๆ (พฤติกรรมการท่องเที่ยว อาจศึกษาบ้านโบราณที่มีเรื่องราว) สามารถสร้างเส้นทางเชื่อมโยง
ถ้าเราต้องต้อนรับนักท่องเที่ยวเพื่อให้เกิดความประทับใจทำอย่างไรได้บ้าง การเป็นเจ้าบ้านที่ดี คือ การที่จะให้ข้อมูลและความเป็นมิตร สะดวก สบาย ปลอดภัย จากการลงพื้นที่เราได้เห็นป้ายการต้อนรับ การจัดสถานที่ให้เกิดความปลอดภัย จึงมีหลักง่าย ๆ ก็คือ Service mind ก็คือความพร้อมในการให้บริการ
S-Smile ยิ้มแย้มแจ่มใส แสดงให้เห็นว่า เรายินดีที่จะต้อนรับ แต่ก็ไม่ต้องเกินไปจนเสียความเป็นตัวตน เราสามารถปฏิเสธนักท่องเที่ยวอย่างสวยงามถ้าไม่สะดวกหรือไม่ใช่ฤดูกาล
E-Enthusiasm กระตือรือร้น
R-Rapidness ความรวดเร็วมีคุณภาพ การตอบสนองเพื่อทำให้เกิดความพึงพอใจ ใช้คำพูดที่นุ่มนวลขึ้น ไม่ควรพูดว่าไม่รู้ ไม่ทราบ
V-Value มีคุณค่า ซึ่งมาจากการเล่าเรื่องราว
I-Impression ประทับใจ อาจจะมาจากการจัดสถานที่ ป้ายชื่อป้ายบอกเรื่องราว หรือให้ผู้เชี่ยวชาญช่วยจัดภูมิทัศน์โดยรอบก่อนเจอเจ้าของ
C-Courtesy สุภาพ ซึ่งต้องอาศัยความอดทน อาจจะมาจากสำเนียงท่องถิ่นซึ่งอาจเปลี่ยนไม่ได้แต่อาจพูดช้าลง
E-Endurance อดทน บางครั้งนักท่องเที่ยวอาจมีคำพูดที่ไม่ดีนัก เราก็ต้องอดทน เพราะถ้าพูดไม่ดีออกไปอาจเป็นการบอกต่อซึ่งไม่ดีต่อหน่วยงานเรา
MIND
M-Make believe มีความเชื่อ
I-Insist ยืนยัน/ ยอมรับ
N-Necessitate ให้ความสำคัญ (กับทุก ๆ คนเท่ากัน)
D-Devote อุทิศตน
เทคนิคการเป็นเจ้าบ้านเพื่อสร้างความสุข
- เป็นกันเอง
- ลดความเห็นแก่ตัว
- เอาใจใส่ทุกคน
- ยิ้มแย้มแจ่มใสอยู่เสมอ
- จำชื่อให้ได้ เรียกชื่อให้ถูก
- สดชื่น ร่าเริง มีอารมณ์ขัน
- รู้ให้จริง (อย่ายกเมฆ)
- หัดเป็นนักอ่าน และสังเกตจดจำ
- เป็นนักฟังที่ดี
- สร้างทัศนคติที่ดีต่อชุมชนหรือองค์กร
อย่า 12 ประการ : อย่าลืมยิ้ม อย่าหันหลังให้รอเก้อ อย่าบอกปัดหรือโต้เถียง อย่าพูดคำหยาบล้อเลียน อย่างมองนักท่องเที่ยวด้วยหางตา อย่าคิดว่าข้าแน่ อย่าเป็นแค่คนเฝ้าของ อย่ากลัวนักท่องเที่ยวโดยเฉพาะฝรั่ง อย่าละเลยนักท่องเที่ยวที่ดีและน่ารัก(สมุดเยี่ยมให้นักท่องเที่ยวลงชื่ออาจมีการติดต่อกลับเพื่อนำเสนอโปรโมชั่นในช่วงนี้) อย่าทำงานด้วยความเศร้า อย่าเป็นคนไร้น้ำใจ
การบริการเพื่อประโยชน์สุขของนักท่องเที่ยว อาจจะต้องเปลี่ยนรูปแบบเป็น ชม ชิม ช็อป แชะ ฉี่ เราควรมีให้ครบเพื่อให้เกิดความประทับใจ
เมื่อนักท่องเที่ยวเดินทาง : ศึกษาเรื่องราว อุปกรณ์สื่อสาร (ขอชาร์ตแบตฯ) กฎกติกาข้อห้ามข้อควรระวัง อาหารประจำถิ่น ของฝากหรือที่ระลึก (คนไทยเน้นของกิน คนฝรั่งเน้นของฝากชิ้นเล็ก)
Green Heart เที่ยวด้วยใจคิดเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม
- Green Logistics เที่ยวใกล้-ไกล เลือกใช้พาหนะพลังงานสะอาด
- Green Attraction จัดการแหล่งท่องเที่ยวโดยคำนึงถึงความยั่งยืน
- Green Activity เลือกกิจกรรมท่องเที่ยวที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม
- Green Community เที่ยวอย่างรู้ค่ารักษาเอกลักษณ์ชุมชน
- Green Service จัดการธุรกิจ ตระหนักคิด เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม
- Green Plus จิตอาสาพาโลกสดใสใส่ใจสิ่งแวดล้อม
ภาพการท่องเที่ยวในอนาคต
ภาพในอนาคต
ความดึงดูดใจและกิจกรรม (Attractions & Events)
เส้นทางการท่องเที่ยว (Route / Transportation)
- มีแหล่งท่องเที่ยวเพิ่ม (ควรเพิ่มกิจกรรมให้นักท่องเที่ยวได้ลงมือทำ)
พี่ดวง – สถานที่ วัดไร่มะม่วง (มีภาพในหลวงทรงปลูกต้นมะม่วง) เส้นทางถนนราชลีลา
- มีนักท่องเที่ยวมาขอศึกษาดูงานพร้อมฟังบรรยาย ซึ่งเดิมมีการฟัง + ดู อาจจะเพิ่ม คั่วชา (ใบหม่อน ใช้ก๊าซ) ให้เป็นกิจกรรมให้นักท่องเที่ยวได้ทำ
พี่สุภาวดี – สถานที่มีบ้านโบราณ มีวัด
- เพิ่มกิจกรรมปลูกแฝก
ฟาร์มทะเล – สถานที่ แหล่งดูนกปากทะเล นาเกลือ วัด
(แบ่งนักท่องเที่ยว 2 กลุ่ม ท่องเที่ยววิชาการและนักท่องเที่ยวทั่วไป ถ้าเป็นกลุ่มเล็กอาจจะต้องดูงานเองแต่ถ้ากลุ่มใหญ่ต้องนัดหมาย)
- กิจกรรมให้อาหารปลา จำหน่าย ปลาทะเลและสาหร่ายทะเล ร้านค้าในโครงการกลุ่มแม่บ้าน
สวนสมเด็จ – กิจกรรมคั่วชา (ตามฤดูกาล) ทำยาหม่อง ลูกประคบ ปลูกแฝก ปลูกต้นไม้ ทำอาหารตามธาตุ ปลูกป่าทางไกล (ยิงเมล็ด)
สิ่งอำนวยความสะดวก
แนวทางการดำเนินการ
- เครือข่ายเชื่อมโยง
- สร้างกลุ่มชาวบ้าน รายได้
- เส้นทางเชื่อมโยง
- (ถ้ามีนักท่องเที่ยวมามาก) ควรจัดระบบการจัดการ หมุนเวียน จุดรอง (ระหว่างช่วงรอ) ชมสถานที่และถ่ายรูป ชิมผลิตภัณฑ์ สร้างกิจกรรมเสริม
- ป้ายสื่อความหมาย เช่น ป้ายอธิบายการเล่นกับปลาแต่ละชนิด เช่น การเคาะเรียกปลา แต่ควรมีการกำจัดจำนวนอาหารปลาแต่อาจบริหารจัดการโดยตักออกไปรดน้ำต้นไม้ได้ เลี้ยงปลาแต่ต้นไม้โต
- บุคลากร ต้องได้รับการบูรณาการ ถ่ายทอดความรู้ ต้องทำได้ทุกอย่าง รวมถึงภาษาอังกฤษในการสื่อสารกับนักท่องเที่ยวต่างชาติ (อาจเพิ่มโบว์ชัวร์ภาษาอังกฤษ)
- AEC รู้สึกเฉย ๆ อาจเกิดปัญหาการแข่งขัน มีความเป็นตัวตนของชุมชน พัฒนาสินค้าให้มีคุณภาพมากขึ้น มีกองทุนส่งเสริมให้นักศึกษาช่วยงานสำหรับการพัฒนาภาษาอังกฤษเข้าช่วยส่งเสริมการท่องเที่ยวการส่งเสริมประชาสัมพันธ์
- การประชาสัมพันธ์
- แบบปากต่อปาก
- สวนสมเด็จฯ ได้รางวัล (Tourism Award) 4 ปี แต่ไม่ได้นำเสนอ ไม่รู้จะทำยังไง
- ช่องทาง WWW / FB (สิ้นค้าเราต้องดีด้วย)
9. การต่อยอด
- มุ่งพัฒนาสินค้า
- รูปลักษณ์
สาธารณูปโภคพื้นฐาน
10. สาธารณูปโภค
- ดอนขุนห้วยฯ ไม่มีปัญหาเรื่องที่จอดรถ
- สวนสมเด็จฯ มีปัญหาเรื่องที่จอดรถแต่กำลังจะก่อสร้าง
- ไร่สุภาวดี มีปัญหา แต่อาจจะแก้ปัญหาโดยการจัดเป็นกลุ่ม วัด บ้าน โรงเรียน เช่น จอดรถที่วัด แล้วเดินชมบ้านโบราณ แล้วเดินมาที่ไร่ สร้างการมีส่วนร่วม แต่ถ้ามาช่วงบ่ายนักท่องเที่ยวอาจบ่นได้ เราอาจจะแก้โดยการแนะนำให้มาท่องเที่ยวช่วงเช้า
11. การถ่ายทอดความรู้ต่อชุมชน ไมตรีจิตของการให้บริการ
11.30 น. เจ้าของแหล่งท่องเที่ยว นักวิจัย ผู้เข้าร่วมประชุมเห็นด้วย และแสดงความคิดเห็นในประเด็นต่าง ๆ พอสมควร
12.00 น. หัวหน้าทีมวิจัย ปิดเสวนา